متيلن كلرايد

متيلن كلرايد (دي كلرو متان) مايعي بي رنگ با بوي شيرين ، نافذ و اتر مانند با فرمول شيميايي (CH_۲Cl_۲) است.متيلن كلرايد  كه دي كلرومتان يا DCM نيز ناميده مي شود يك حلال آلي فعال است كه در دماي اتاق غير قابل اشتعال مي باشد.دي كلرومتان كاربرد گسترده اي در صنايع مختلف دارد ولي بيشتر به عنوان حلال ، توليد رنگ هاي نقاشي ، حذف كافئين از قهوه و چاي و جهت استخراج تركيبات مختلف در آزمايشگاه  و صنعت مورد استفاده قرار مي گيرد. بخارات اين ماده در غلظت بالا مانند مخدر عمل مي كنند و به عنوان يك تركيب شيميايي سرطانزا شناخته مي شود. دي كلرو متان به صورت تجاري در حجم بالا با كلرينه كردن مستقيم متان يا متيل كلريد توليد مي شود. اين ماده براي توليد فيلم هاي عكاسي ، الياف مصنوعي ، چسب ، جوهر و تابلوهاي مدار چاپي استفاده مي شود. متيلن كلرايد به عنوان ماده دمنده براي فوم هاي پلي اورتان و ماده محرك براي توليد حشره كش ها و همچنين خوشبو كننده هوا مورد استفاده قرار مي گيرد. موارد مصرف متيلن كلرايد از جمله موارد كاربرد اين ماده  به موارد زير ميتوان اشاره كرد : استفاده هاي خانگي اين ماده كه مايعي بدن رنگ است براي از بين بردن و پاك كردن رنگ ها از سطوح مختلف در خانه استفاده مي شود.هم چنين براي جلا دادن به سراميك هاي وان حمام نيز قابل استفاده است. كاربردهاي صنعتي از مهم ترين كاربردهاي آن در صنعت مي توان به  كاربرد در پاك كننده هاي رنگ، صنايع داروسازي و حلال هاي فرايندي  اشاره كرد. كاربرد هاي ديگر اين ماده به اختصار در بخش بعد آورده شده است. صنايع غذايي و نوشيدني يكي از كاربردهاي اين ماده استفاده به عنوان عامل استخراج مواد مختلف در صنايع توليد مواد غذايي و نوشيدني مي باشد.براي مثال اين ماده مي تواند براي حذف كافيين موجود در دانه هاي قهوه و برگ هاي چاي استفاده شود و محصول نهايي عاري از كافيين باشد. صنايع حمل و نقل اين ماده در حذف و از بين بردن گريس و چربي از سطح فلزات در صنايع هواپيما سازي و بخش هاي مختلفي از تجهيزات در اين صنايع مورد استفاده قرار مي گيرد. لوبريكانت يا روان كننده هاي صنعتي كه در صنعت خودرو سازي از ان ها استفاده مي شود مي توانند حاوي اين ماده باشند. متخصصان در صنعت خودرو سازي از بخارات اين محصول براي پاك كردن سطوح مختلف اتومبيل از مواد چربي و اضافي و در بخش هاي مختلف از ان استفاده مي كنند. اين روند اسيبي به بخش هاي مختلف تجهيزات نخواهد زد. كاربردهاي دارويي اين ماده در داروسازي نيز به منظور استخراج موادشيميايي مختلف از گياهان مورد استفاده قرار ميگيرد . اين مواد براي توليد داروهايي مثل استروئيد آنتي بيوتيك و ويتامين ها كاربرد دارد . محلول اين ماده به عنوان يك حلال  به منظور پاك سازي ابزار و تجهيزات مورد استفاده در بخش درمان و پزشكي مورد استفاده قرار ميگيرد و مزيت ان نسبت به ساير پاك كننده ها اين است كه به دليل كارامد بودن اين حلال تجهيزات به سرعت پاك شده و اسيبي به قطعات آن ها وارد نميشود. انسان ها چه طور مي توانند در معرض اين ماده قرار بگيرند ؟بر اساس گزارشات موسسه EPA امريكا ، استفاده از دي كلرو متان در مواد پاك كننده رنگ ممنوع اعلام شده است. يكي از راه هاي قرار گرفتن در معرض اين ماده از طريق استنشاق بخارات و گاز هاي حاصل از اين ماده فرار مي باشد. اما اين تنها راه نيست و اين ماده مي تواند از طريق پوست هم جذب بدن انسان شود.

برخي ديگر از ويژگي هاي متيلن كلرايد:

خاصيت حلالي اي كه متيلن كلرايد دارد، مي تواند در دفع كننده ها و حذف كننده هاي رنگ تاثيرات قوي اي بگذارد و از همين رو در اين مواد از متيلن كلرايد استفاده مي شود. همچنين متيلن كلرايد به عنوان يك حلال قوي مي تواند در تميز كردن و براقي فلزات در صنعت الكترونيك هم مورد استفاده قرار گيرد. اين ماده شيميايي در فرآيند توليد محصولاتي همچون رنگ، محصولات خودرو و اسپري حشرات كاربرد ويژه اي دارد. اين نكته را هم خوب است بيان كنيم كه اگر اين ماده با ساير مواد شيميايي اي كه در هوا هستند تجزيه شود، به اندازه اي متيلن كلرايد ازاد مي شود كه تا 53 الي 127 روز در هوا باقي مي ماند و پس از آن از بين مي رود. ساختار شيميايي ساختار شيميايي  Dichloromethane بسيار ساده است. دي كلرومتان، يكي از ساده ترين هيدروكربن هاي كلر دار شده است، كه از جايگزين شدن دو اتم كلر به جاي اتم هيدروژن بر روي مولكول متان بدست مي آيد. اين ماده تجاري، يكي از اعضاء خانواده حلال ­هاي شيميايي هالوژني محسوب مي ­شود. علت اين امر وجود عناصر گروه هالوژن (اين گروه شامل كلر، برم و…) است.   در هنگام مسموميت چه كار بايد كرد ؟

• چشم : در صورت تماس چشم ها را با آب روان به مدت 30 دقيقه شستشو دهيد.
• پوست : لباس هاي آلوده را سريعا در آورده و پوست را با آب و صابون فراوان شستشو دهيد.
• استنشاق : فرد مسموم را سريعا به هواي ازاد برده و در صورت وجود مشكل در تنفس با مراقبت هاي پزشكي تماس بگيريد.
• بلع : سريعا با فوريت هاي پزشكي تماس بگيريد.

·          بسته بندي ماده شيميايي متيلن كلرايد :

• زمان مجاز جهت نگهداري براي متيلن كلريد، دو سال از تاريخ بسته بندي مي باشد. اين ماده مي تواند يا بصورت بالك و يا در درام هاي فلزي 260 ليتري پالت دار يا بدون پالت عرضه گردد.

·         ميزان سمي بودن

• كمترين ميزان سميت را در بين كلرو هيدروكربن هاي ساده دارد، اما استفاده از آن بدون خطر نيست، زيرا فراريت بالاي آن باعث ورود اين ماده از طريق استنشاق به بدن انسان شده و آسيب زا است. اين ماده همچنين مي تواند از طريق پوست جذب شود.
• علائم بيش استنشاق بيش از حد دي كلورمتان از طريق عبارتند از: كاهش تمركز، سرگيجه، خستگي، حالت تهوع، سردرد، بي حسي، ضعف، و تحريك دستگاه تنفسي فوقاني و تحريك چشم. عواقب شديدتر آن مي تواند خفگي، از دست دادن هوشياري، كما و يا حتي مرگ باشد.
• همچنين توسط بدن به مونوكسيد كربن تبديل شده و به طور بالقوه مي تواند منجر به مسموميت ناشي از كربن مونوكسيد شود. تماس طولاني مدت اين ماده با پوست مي تواند منجر به حل شدناين ماده در برخي از بافت هاي چرب پوست شود كه نتيجه ي آن سوزش پوست و يا سوختگي هاي شيميايي است.
• اين ماده همچنين ممكن است سرطان زا باشد، زيرا با آزمايش هاي انجام شده استنشاق متيلن كلرايد با سرطان ريه ها، كبد و پانكراس در حيوانات آزمايشگاهي مرتبط است. ساير مطالعاتي كه روي حيوانات انجام شد سرطان سينه و سرطان غدد بزاقي را در اين نمونه ها نشان داد. سطح سرطان زا بودن اين ماده براي انسان هنوز مشخص نيست.
• در افراد مبتلا به مشكلات قلبي ، قرار گرفتن در معرض آن مي تواند باعث تپش هاي نا منظم قلب و يا حملات قلبي شود، گاهي اوقات افراد مبتلا به مشكلات كبد، سيستم عصبي، يا مشكلات پوستي ممكن است پس از قرار گرفتن در معرض كلريد متيلن، وضعيت بدتري پيدا كنند.